26 września 2023 otwarta zostanie wystawa „Zapomniany mistrz. Twórczość Józefa Hechta (1891–1951)” w Fundacji Art & Modern w Warszawie, przy ul. Jaracza 8. Wystawa potrwa do 30 listopada 2023. Podczas wernisażu odbędzie się również promocja albumu graficznego „Józef Hecht. Arka Noego/Atlas”.

Na wystawie Zapomniany mistrz  zaprezentowany zostanie wybór najlepszych dzieł Józefa Hechta – obrazów olejnych, grafik i rzeźb – ukazujących pejzaże Północy i Południa Europy oraz nietuzinkowe wizerunki zwierząt. Celem ekspozycji jest przypomnienie tego wybitnego artysty i jego twórczości w Polsce, a także zapowiedź większych, sproblematyzowanych wystaw zaplanowanych już na kolejne lata.

Józef Hecht, Ostatnia z plag, ok. 1945, olej na płótnie, 65,5 x 80,5 cm. Fot. Archiwum Wejman Gallery/ Fundacja Art & Modern

Kilka słów o wystawie i artyście

Dlaczego zapomniano o Józefie Hechcie?

Urodzony w Łodzi syn żydowskiego kupca tekstylnego, wykształcony w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, władający kilkoma europejskimi językami Józef Hecht był malarzem, który wskrzesił w nowoczesnej formie miedzioryt – jedną z najstarszych i najtrudniejszych technik graficznych. Po zawierusze I wojny światowej, którą przetrwał w Skandynawii, włączył się w artystyczny ferwor paryskiego Montparnasse’u lat dwudziestych, gdzie osiągnął uznanie jako wybitny grafik – wirtuoz rylca.

Hecht przyczynił się do założenia, wspólnie z przyjacielem i uczniem Brytyjczykiem Stanleyem Williamem Hayterem, słynnego Atelier 17, działającego w Paryżu (1927–1939) i Nowym Jorku (1940–1955). Pracowali w nim i eksperymentowali m.in. Max Ernst, Óscar Dominiquez, Yves Tanguy, Maria Helena Vieira da Silva, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Louise Bourgeois, Willem de Kooning, Mark Rothko, Andy Warhol i wielu innych twórców.

Józef Hecht, Le fort de Collioure, 1920 – 1923, suchoryt na papierze, 15 x 21 cm. Fot. Archiwum Wejman Gallery/ Fundacja Art & Modern

Artysta obracał się w międzynarodowym kręgu École de Paris, utrzymywał kontakty i przyjaźnił się z najwybitniejszymi plastykami i literatami swej epoki. Pozostawał jednak skoncentrowany na własnej wizji i drodze. Jego prace olśniewają świeżym spojrzeniem, indywidualnym stylem, wyrafinowaniem i erudycją w perfekcyjnej warsztatowo grafice, żywiołowością natury i barwy w malarstwie, subtelnością i elegancją w rzeźbie.

Jedną z przyczyn nieobecności Hechta w polskiej historii sztuki jest jego odrębność, kolejną – zakorzenienie twórczości w wielu kulturach. Wychowany w judaizmie, utrzymywał przez część życia kontakty z artystami o żydowskich korzeniach, m.in. z łódzką grupą artystyczną Jung Idysz. Czas spędzony w Norwegii w okresie I wojny światowej zaowocował zaś przyjaźniami i miłością do północnego pejzażu Europy. Obie żony artysty pochodziły ze Szwecji, a jego syn urodził się i wychował we Francji. Życie w dzielnicy Montparnasse oraz nauczanie grafiki w Atelier 17 zapewniało Hechtowi codzienny kontakt z artystami z całego świata. I choć w 1929 roku przyjął obywatelstwo francuskie, to do końca życia czuł się Polakiem. Potwierdzają to słowa jego przyjaciela z okresu II wojny światowej, którą Hecht przetrwał na południu Francji, oraz ówczesnych krytyków wspominających go po nagłej śmierci w 1951 roku. Jego spuścizna pozostaje do dziś rozproszona poza rodzinnym krajem.

Józef Hecht, Pejzaż norweski (Skaugumsasen), ok. 1918, olej na płótnie, 66,5 x 85,5 cm. Fot. Archiwum Wejman Gallery/ Fundacja Art & Modern

Album graficzny Józef Hecht. Arka Noego/Atlas

Reprint dwóch najwcześniejszych tek graficznych Hechta wykonanych w miedziorycie i wydanych pierwotnie w Paryżu: Arki Noego (1926) i Atlasu (1928). Publikacja zawiera także esej Katarzyny Kulpińskiej na temat graficznej twórczości Hechta oraz rozbudowane komentarze do każdej z plansz graficznych. Album jest wydaniem kolekcjonerskim, wydrukowanym ze szczególną starannością na wysokiej jakości papierze Arctic Munken Pure Rough.

Współwydawcą albumu jest Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”.


Współorganizatorzy wydarzenia:

  • Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”, Wejman Gallery
  • Partner Fundacja PZU.
  • Patronat honorowy: Muzeum POLIN
  • Partnerzy projektu: Uniwersytet Łódzki, Muzeum Miasta Łodzi, Musée du Dessin et de l’Estampe Originale w Gravelines, Dolan/Maxwell Gallery, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata.
  • Wydarzenie realizowane jest w ramach projektu „Mistrz mistrzów. Wystawa i katalog twórczości Józefa Hechta (1891-1951)” oraz „Józef Hecht – wybitny twórca modernistycznej grafiki warsztatowej. Teki Arka Noego i Atlas”.