„Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem.” Konfucjusz

Monika Fugiel III rok (3), fot. A. Zuba-Benn

Przez ostatni rok w Zakładzie Wzornictwa Instytutu Sztuki realizowałam autorski projekt naukowy pt. TRADYCJA – KREACJA – TRANSFORMACJA finansowany ze środków Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie. Przedsięwzięcie to wymagało sporego zaangażowania i wsparcia wielu osób. Zamysł i przewodnia idea projektu zakładały badanie możliwości wykorzystania dawnych technik rękodzielniczych w kreowaniu nowoczesnych form wypowiedzi artystycznej i projektowej. Pole badań stanowiły trzy techniki: batik, wiklina oraz papier czerpany, a wybór ten podyktowany był kilkoma czynnikami; przede wszystkim ich znajomością i obecnością w życiu człowieka od setek lat, funkcjonalnością wykonywanych w tych technikach przedmiotów, używaniem łatwo dostępnych materiałów. Wynalezione z naturalnych potrzeb życiowych, genialne w swej prostocie, a zarazem rewolucyjne w odniesieni do rozwoju cywilizacji wpłynęły na podniesienie jakości życia, a odkrywane na nowo stanowią niezwykłe źródło wiedzy i inspiracji. Pielęgnowane i rozwijane w lokalnych środowiskach umiejętności, przekazywane z pokolenia na pokolenie, z czasem rozpowszechniły się, a wytwarzane przedmioty dzięki swej użyteczności i estetyce stały się niezbędne w codziennym bytowaniu. Modyfikowane i udoskonalane przez lata, w zależności od potrzeb, do tej pory towarzyszą nam na różnych polach egzystencji jako nieodłączne atrybuty codzienności. Lubimy się nimi otaczać, a ich walory, bliski związek z naturą wytwarzają szczególną aurę ciepła i przytulności. Przyciągają uwagę i wzbudzają zainteresowanie, dla niektórych są zwykłymi przedmiotami, dla innych dziełami sztuki a z pewnością dla badaczy, artystów i projektantów kreacyjnym bodźcem. Wrosły w naszą rzeczywistość stając się elementarnym składnikiem kultury i wartością tradycji.

Monika Fugiel II rok, fot. Grzegorz Kwiek

Do udziału w projekcie zaprosiłam artystów, którzy wykorzystują wspomniane techniki w swoich realizacjach artystycznych, prowadzą również w tych dziedzinach warsztaty, oraz studentów II i III roku Wzornictwa. Włączając w pracę studentów zależało mi przede wszystkim na ukazaniu im potencjału  jaki tkwi  w tradycyjnym rzemiośle, zarówno w obszarze wiedzy jak i umiejętności. Odnosi się to do materiałów, warunków ich pozyskiwania, gatunków, cech i właściwości oraz tradycyjnych narzędzi i umiejętności posługiwania się nimi. Na tym polu mieli możliwość bezpośredniego doświadczania, podejmowania prób i eksperymentowania, badania możliwości konstrukcyjnych i kreacyjnych. Zajęcia warsztatowe były prowadzone: w zakresie batiku przez Aleksandrę Herisz z Bytomia, wikliny przez Grzegorza Gordata z Dęblina oraz papieru czerpanego przeze mnie. W kolejnym etapie projektu doświadczenia i umiejętności zdobyte podczas warsztatów były wykorzystywane przez studentów w autorskich realizacjach. Atrakcyjność technik i  materiałów pobudziła wyobraźnię i wyzwoliła potencjał twórczy uczestników, dzięki czemu powstały interesujące wypowiedzi artystyczne oraz propozycje dizajnerskich produktów oferujące oryginalne rozwiązania koncepcyjne. Zmagania z materią, wysiłek włożony w pracę były dobrą lekcją szacunku dla trudu pracy ręcznej i budowania świadomości jej sensu. Zainteresowanie i zaangażowanie studentów odzwierciedla zrównoważona jakością ilość i różnorodność powstałych prac. W efekcie naszych działań powstała baza wielorakich możliwości materiałowych, technologicznych i technicznych, która mam nadzieję posłuży studentom jako  źródło wiedzy, inspiracji i narzędzi w kreowaniu nowych produktów. Finał projektu został uwieńczony wystawą prezentującą prace studentów oraz artystów prowadzących warsztaty, która miała miejsce w prestiżowej galerii miasta Tarnowa, Biurze Wystaw Artystycznych. Pragnę podziękować wszystkim uczestnikom projektu za twórczy czas i zaangażowanie.